การเปลี่ยนแปลงทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ไม่เพียงเกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์เท่านั้น แต่ยังเกิดขึ้นหลังคลอดด้วย สาเหตุหลักประการหนึ่งคือความผันผวนของฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรนในร่างกายของคุณแม่ ลดลงหลังคลอดในช่วงระยะเวลาพักฟื้น ประมาณ 5-6 สัปดาห์ สิ่งสำคัญสำหรับคุณแม่คือต้องเข้าใจและเตรียมพร้อมรับมือ กับการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ เพื่อให้สภาพร่างกายและจิตใจค่อย ๆ กลับคืนสู่ภาวะปกติ โดยมีความเปลี่ยนแปลงภาวะหลังคลอด ที่ควรรู้และเตรียมตัวให้พร้อม คือ

1.ผมร่วงมากกว่าปกติ

ระหว่างตั้งครรภ์ ระดับฮอร์โมนที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้อัตราการเจริญเติบโตของเส้นผมใหม่เพิ่มขึ้น ขณะตั้งครรภ์จึงอาจสังเกตเห็นว่าผมหนาขึ้น แต่หลังคลอดแล้ว ระดับฮอร์โมนจะเปลี่ยนไป และอาจเกิดอาการผมร่วงมากกว่าเดิม นี่เป็นเหตุการณ์ปกติและมักจะหายไปเองภายใน 6-12 เดือน เมื่อระดับฮอร์โมนกลับสู่ปกติ ระหว่างนี้การตัดผมสั้น ช่วยให้จัดการได้ง่ายขึ้น และลดความจำเป็นในการหวีผมบ่อยครั้ง

2.น้ำคาวปลาอาจมีได้นานถึง 3 สัปดาห์

น้ำคาวปลาเป็นเนื้อเยื่อและเลือด ที่ไหลออกจากมดลูกหลังคลอด เป็นผลมาจากการหลั่งของรกและจะถูกขับออกภายใน 3-4 วันแรกหลังคลอด ในระยะแรกจะมีสีแดงสดมาก คุณแม่ควรเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ ในช่วงเวลานี้ ซึ่งในคุณแม่บางรายอาจจะใช้เวลา 2-6 สัปดาห์ และโดยเฉลี่ยสูงสุดที่ 3 สัปดาห์

3.อาการท้องผูก

อาการท้องผูกอาจเกิดจากสภาวะต่าง ๆ เช่น อาการลำไส้แปรปรวน หรืออาการหลังคลอด ส่งผลให้ไม่กล้าถ่ายอุจจาระ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอาการท้องผูก ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่คุณแม่ จะต้องมุ่งเน้นไปที่การบริโภคอาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี ดื่มน้ำปริมาณมาก เพื่อช่วยให้การขับถ่ายง่ายขึ้น หากปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้แล้ว อาการไม่ดีขึ้น แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

4.รู้สึกคัดตึงเต้านม

การคัดตึงเต้านมถือเป็นอาการทั่วไปของคุณแม่หลังคลอด ซึ่งอาจทำให้มีอาการเจ็บเต้านม รู้สึกแน่น กดแล้วเจ็บบริเวณเต้านม อาการไม่สบายนี้ เกิดจากการสะสมของน้ำนมในเต้า ส่งผลให้น้ำนมอุดตัน เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ขอแนะนำให้ประคบร้อนประมาณ 10 นาที นวดหน้าอกเบา ๆ และกระตุ้นให้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ทุก ๆ 2-3 ชั่วโมง เพื่อให้แน่ใจว่าน้ำนมไหลออกมาได้อย่างเหมาะสม

5.ปัสสาวะเล็ดง่าย

ถือเป็นเรื่องปกติที่คุณแม่มือใหม่ จะประสบปัญหาในการควบคุมกระเพาะปัสสาวะ หลังคลอดบุตร เกิดจากการยืดตัวของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน โดยเฉพาะผู้ที่ต้องทำงานหนักเป็นเวลานาน ภาวะนี้อาจส่งผลให้ปัสสาวะเล็ดเวลาไอ จาม หรือหัวเราะ แต่จะหายภายในประมาณ 3 สัปดาห์ หรือนานกว่านั้น ระหว่างนี้แนะนำให้คุณแม่สวมแผ่นรอง และออกกำลังกายบริเวณอุ้งเชิงกรานเป็นประจำ

ภาวะหลังคลอดสามารถเกิดขึ้นได้กับคุณแม่ทุกคน สิ่งสำคัญคือต้องติดตามความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น ภายในตนเอง ทั้งทางร่างกายและอารมณ์อย่างต่อเนื่อง หากมีอาการผิดปกติใด ๆ ที่เกิดต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องไปพบแพทย์ทันที